Намесьнік генэральнага дырэктара дзяржаўнай авіякампаніі «Белавія» Ігар Чаргінец выступіў у абарону расейскай мовы ў «Барыспале».
Каротка сутнасьць: мова – гэта проста інструмэнт камунікацыі, мова – гэта інструмэнт бізнэсу, таму кіеўскі аэрапорт ідзе супраць сваёй выгады. Вышэй па спасылцы я задаў пытаньне – які адсотак пасажыраў авіяцыйнага міжнароднага хабу «Барыспаль» не разумее дзясятка ангельскіх словаў на шыльдах-указальніках у аэрапорце? Такой інфармацыі ў спадара Чаргінца не знайшлося.
Тым ня менш, калі ісьці за лёгікай беларускага авіячыноўніка, уся дарога маршрутам, напрыклад, Менск-Парыж мусіць на ўказальніках дублявацца пяцьцю мовамі. Ды што дарога, усе інфармацыйныя шыльды, прынамсі ў сталіцах.
Але не. Ігар Чаргінец абмяжоўваецца былым СССР, і ў якасьці аргумэнту прыводзіць той факт, што ў краінах былога СССР расейская мова дагэтуль застаецца мовай міжнацыянальных зносін. Стоп. А гэта ўжо не «проста бізнэс» – гэта палітыка. Чаму замест агульнаміжнароднай ангельскай трэба падтрымліваць і разьвіваць рэгіянальную расейскую?
Ігар Чаргінец у дыскусіі адхіляецца ад тэмы авіяперавозак, ідзе далей: «В Украине работают и учатся десятки тысяч людей из этих (розных) стран. В большинстве своём они используют (им так удобно!) русский язык». Здавалася б – зусім іншая тэма. Чаму наагул прадстаўнік афіцыйнай Беларусі так актыўна зрэагаваў на моўнае пытаньне ў суседняй краіне?
Насамрэч турбота Ігара Чаргінца за ўкраінскі авіябізнэс і турбота за іншаземцаў ва Ўкраіне вельмі зьвязаныя міжсобку і непасрэдна датычаць Беларусі.
Зойдзем на сайт «Белавія» – беларускай мовы няма. Прыедзем у нацыянальны аэрапорт «Менск-2» – беларускай мовы практычна няма. Прынамсі, у візуальнай інфармацыі.
Ігар Чаргінец турбуецца за ўкраінцаў? Не. Ён турбуецца за сябе, бо тэма моваў у Беларусі не раскрытая.
«А у вас же все по-русски говорят, чёй-то у вас таблички на белорусском?» – гэта лёгіка расейскага турыста.
А лёгіка Ігара Чаргінца добра кладзецца на наіўнае пытаньне расейскіх гасьцей. Калі «ўсе гавораць па-расейску», альбо «гаварат на рускім языку», то і сэрвіс – інфармацыйныя шыльды і ўказальнікі – мусяць быць па-расейску?
Расейскі турыст не абавязаны ведаць, а беларускі чыноўнік мог дзесьці прачытаць, што паводле апошняга перапісу насельніцтва больш за 80% этнічных беларусаў лічаць беларускую мову роднай, што складае каля 65% ад усяго насельніцтва.
Што роднае – гэта ў першую чаргу эмоцыя, пачуцьцё і ідэя. Што мова – гэта не «проста тэхнічны інструмэнт перадачы інфармацыі».
«Проста бізнэс», «проста сэрвіс», «проста інструмэнт» – гэта вялікая падманка ў вялікай і малой палітыцы.
Што рухае намесьнікам генэральнага дырэктара дзяржаўнай кампаніі «Белавія» Ігарам Чаргінцом? Працоўны інтарэс – не замарочвацца дадатковай працай па беларусізацыі інфармацыйнай прасторы «Белавія»? Ідэалягічныя перакананьні, дзе няма месца беларускай мове? А можа нічога асабістага, проста агучвае трэнд сваёй арганізацыі?
Арганізацыя ўжо адказвала на калектыўны зварот грамадзянаў – няма грошай на «тры і больш мовы». У беларускай дзяржайнай арганізацыі няма грошай на дзяржаўную беларускую мову.
У кожным выпадку, ужо сёньня зацікаўленыя могуць падпісаць пэтыцыю на адрас кіраўніцтва аэрапорту «Менск-2»: «Дадаць беларускую мову ў сыстэму інфармаваньня пасажыраў нацыянальнага аэрапорту «Менск-2» рэкляму турызму, славутасьцяў, культурных каштоўнасьцяў і нацыянальных асаблівасьцяў беларусаў». Для пачатку.
Севярын Квяткоўскі, «Радыё Свабода»