Леніна заклеілі

Гаворка пра ордэн Леніна. Нашы вельмі ганарацца, што Менская вобласьць узнагароджаная двума дублікатамі ленінскага ордэна.

Пяцьдзясят гадоў назад гэта адбылося. За мужнасьць, за партызанку далі. Галоўнае начальства СССР. Праз тры гады яшчэ адзін прышчапілі на грудзі. Тады іх раздавалі налева і направа.

Колькі разоў іхні аўтобус, ад сталічнай вобласьці, трапляўся мне на вочы ў Горадні. На борце наклееныя два ордэны Леніна. Людзі мае, 2017 год, а яны як зь пісанай торбай зь ім. Я разумею, каб гэта быў ордэн Скарыны. Сапраўды было б салідна, ганарова.

Які толк ад узнагарод мёртвага органа неіснуючай абрэвіятуры? Аўтобус тут пры чым?

І вы мне не паверыце: я знаходжуся ў Вільні і зараз апынуся пад Вострай брамай. Хто ня ведае: зьверху наша слаўная сярэднявечная Пагоня. Рыцарскі герб. І праходжу міма аўтобуса. І аўтобус гэты беларускі, больш за тое — менавіта са сталічнай вобласьці. І бакавым зрокам заўважаю штось, што вымушае мяне машынальна выцягнуць здымач. Два ордэны Леніна на борце заклееныя! Крыж-накрыж, надзейна. Каб літоўцы не здагадаліся. Але мне ж выдатна вядома, што леніны там ёсьць, што яны на месцы, што іх толькі замаскавалі, каб не раздражняць літоўцаў.

Нехта скажа: чаго ты распрагаесься? Можа гэта выпадкова? Навошта ім было заклейваць правадыроў, хіба яны літоўцам перашкаджаюць?

І мне спачатку падумалася: няўжо праз сарамлівасьць? Няўжо адчулі, што гэта нонсэнс — да Вострай брамы ды з двума ленінамі. Эстэтычнае глупства. Але ж не, зразумеў я, што гэта каб увесьці ў зман літоўцаў. Чаму? Бо праскочыла паведамленьне, што яны кагосьці не пусьцілі на мяжы праз савецкую сымболіку. Факт быў. І значыцца землякі, магчыма недзе ў лесе дбайна заклейвалі сваю гордасьць, каб літоўскія памежнікі ад варот паварот не далі. Неразумна ня трапіць у Вільню праз свае савецкія ордэны.

Што яшчэ зьдзівіла: у Горадню прыяжджаў патрыманы ардэнаносны аўтобус, «мазаўскі», а гэты ў Вільні быў сучасны замежны, выглядаў на турыстычны. Дык яшчэ больш незразумела тады: ленінамі навошта абклеілі?

Тлумачэньне можа быць простым: у Менскай вобласьці, як выглядае, своеасаблівы культ ордэна Леніна… На міжнароднай шашы М6 на ўезьдзе ў Гарадзенскую вобласьць з боку сталіцы спакон веку сустракае ўнушальных памераў выява ордэна Леніна. Вобласьцю кіраваў чыноўнік, якога перакінулі аднойчы на сталічную. Але на мяжы з Гарадзенскай яна ніякіх ордэнаў ня мела, хаця валодала двума. І вось паступае каманда пабудаваць канструкцыю з надпісам і двума ленінамі.

Справа чамусьці крыху зацягнулася. Але нарэшце ўсё зроблена: і два ордэны сустракаюць падарожных. Але адкуль такая сьціпласьць, мабыць непрыемна зьдзівілася начальства: чаму ў Гарадзенскай вобласьці адзін вялікі ордэн Леніна, а ў нашай два маленькія? У чым справа?

Самае цікавае, што галоўнае начальства тут знайшло крэдыт і шашу М6 сталі тэрмінова перабудоўваць: замест аднаго пасу, рабіць два. Канструкцыю з двума ленінамі ў зьвязку з гэтым дэмантавалі. Прастаяла некалькі месяцаў.

Паявілася інтрыга. І мне стала цікава: што будзе далей? І вось канструкцыю вярнулі на месца, прывесіўшы двух новых, гэтым разам вялікіх ленінаў. Каб ня горш, чым у гарадзенскіх было.

Сяргей Астраўцоў, «Радыё Свабода»