Андрэй Кім: Мы плацім тым, хто гатовы працаваць за ідэю

Як грамадскі актывіст зрабiў беларускамоўнае кiно папулярным.

Яшчэ гадоў сем-восем таму было цяжка ўявіць, што ў айчынных кінатэатрах будуць масава дэманстравацца стужкі, агучаныя па-беларуску. Так, прагляды на беларускай мове здараліся, але насілі яны далёка не рэгулярны характар. Кожны такі паказ прыроўніваўся да сенсацыі.

Выпраўляць сітуацыю ўзяўся грамадскі актывіст Андрэй Кім, стварыўшы кампанію “Кінаконг”, якая на сённяшні дзень з’яўляецца адзіным праектам, дзе займаюцца агучкай кіно па-беларуску.

Пра тое, як усё пачыналася, па якіх крытэрыях у “Кінаконгу” выбіраюць фільмы, што загучаць па-беларуску, і пра творчы працэс Андрэй Кім распавядае “Народнай Волі”.

— Для мяне ідэя агучкі фільмаў па-беларуску ляжала на паверхні. Падобнага ніхто не рабіў, а гэтым варта было б заняцца. Першыя спробныя крокі мы зрабілі недзе ў 2009-м. Знайшлі прафесійную студыю гуказапісу, знайшлі людзей, у якіх быў досвед працы па агучцы (тады я з’ездзіў да сваіх сяброў, якія займаліся агучкай фільмаў для тэлебачання) павучыўся ў іх, і мы пачалі працаваць. Акцёрскі склад, які працаваў над першым фільмам, падабраўся на зайздрасць. З намі працавалі Павел Харланчук, Уладзімір Глотаў, Алесь Малчанаў і Ганна Хітрык.

— Па якіх крытэрыях вы адбіраеце людзей для працы над фільмамі?

— Звычайна людзі да нас прыходзяць самі. Але, галоўны крытэрый вельмі просты: мы імкнемся знаходзіць тых людзей, што неабыякавыя да беларускай мовы. І зусім не церпім тых, хто прыходзіць “зрубіць бабла”. Дарэчы, па чалавеку адразу бачна, навошта ён прыйшоў… Па-першае, не сказаць, што ў “Кінаконгу” нейкія шалёныя заробкі. Па-другое, мы не абмяркоўваем з чалавекам фінансавыя пытанні. Важна, каб працэс працы над фільмам усёй камнадзе быў, што называецца, “па кайфу”. Парадаксальна, але факт: грошы ў “Кінаконгу” атрымліваюць тыя, хто гатовы працаваць бясплатна, проста за ідэю.

— Андрэй, ці верылі Вы, што ваш альтруістычны па сутнасці праект вырасце ў нешта вялікае і маштабнае?

— Глыбокага аналізу наконт таго, што з гэтага атрымаецца, я на самым пачатку не рабіў. Я верыў у тое, што гэта запатрабавана. Я ўсцешыўся пасля першых паказаў, калі пабачыў, што ў кіназалы на фільмы з беларускай агучкай прыходзяць літаральна людскія натоўпы. Але ў тое, што я буду гэтым займацца сем-восем год запар – не верылася. Гэтую справу на сённяшні дзень я лічу самай галоўнай справай свайго жыцця. Я не ведаю, ці буду займацца гэтым ўсё жыццё, але, як бы гэта пафасна не прагучала, зараз я ў гэтым бачу сваё пакліканне. Значыць, Богу патрэбна, каб я займаўся “Кінаконгам”.

Дарэчы, сама назва “Кінаконг” мне не вельмі падабаецца. Варыянтаў пра назву праекта было два. Я схіляўся да “Мовы кіно”. У той час, калі мы запусцілі праект, яшчэ не было ні “Мовы нанова”, ні “Мовы ці кавы”. Але сябры пераканалі назваць праект “Кінаконг”.

— За гэты час вы паспелі агучыць некалькі дзясяткаў стужак. А па якіх крытэрыяхвы адбіраеце фільмы для агучкі?

— Галоўны чыннік для выбару фільма адзін: у стужцы павінны быць адлюстраваны хрысціянскія каштоўнасці, кіно павінна рабіць чалавека лепш. Не маю на ўвазе, што гэтыя стужкі на рэлігійную тэматыку (дарэчы, якасных хрысціянскіх фільмаў, калі мы ўжо пра гэта загаварылі, даволі мала). Пад хрысціянскімі каштоўнасцямі я разумею базавыя рэчы: калі ў фільме паказваюць дабро і зло,то дабро павінна быць дабром, а зло — злом. Найперш, фільм павінен быць жыццясцвярджальным, каб пасля прагляду гледачу хацелася рабіць свет лепшым. Ці сябе лепшым.

Ёсць многа фільмаў, якія падманваюць людзей, уводзяць іх у дэпрэсію, расказваюць ім няпраўду. Ёсць фільмы, якія ніяк не ўплываюць на гледача – такія стужкі нас не цікавяць. Мы шукаем тыя рэдкія фільмы, якія робяць над чалавекам працу і дапамагаюць яму змяніць жыццё да лепшага, зрабіць сваё існаванне больш асэнсаваным.

– Як выглядае праца над агучкай?

Спачатку выбіраецца фільм і робіцца пераклад. Тэкст праходзіць некалькі рэдактур, карэктуру, а пасля ўжо пачынаецца агучка кіно. У ёй, як правіла, занятыя шэсць 5-8 акцёраў. Працуем мы выключна з прафесійнымі акцёрамі і дыктарамі. Пасля таго, як фільм агучаны, пачынаецца мантаж. Увесь творчы працэс займае прыкладна месяц.