Зінаіда Бандарэнка: Ігар Лучанок — гэта гісторыя нашай беларускасьці

Сваім талентам ён наблізіў вершы беларускіх паэтаў да тых, хто нават ня чуў пра Беларусь.

12 лістапада пасьля цяжкай хваробы памёр кампазытар, народны артыст Беларусі Ігар Лучанок. Летам ён адзначыў 80-гадовы юбілей.

Ігар Лучанок напісаў больш за 400 песень: «Мой родны кут», «Жураўлі на Палесьсе ляцяць», «Спадчына», «Алеся», «Вераніка», «Калі б камяні маглі гаварыць», «Ліст з 45-га», «Зачарованая мая», «Майскі вальс», «Я хаджу закаханы», «Пакуль на зямлі існуе каханьне»; шмат твораў для сымфанічнага і эстраднага аркестраў, перадае «Радыё Свабода».

Зінаіда Бандарэнка: «Ігар Лучанок — гэта гісторыя нашай беларускасьці»

Народная артыстка Беларусі Зінаіда Бандарэнка ўспамінае, што амаль усё яе творчае жыцьцё было зьвязана зь Ігарам Міхайлавічам: шматлікія канцэрты, творчыя вечары ў Калённай залі Дому саюзаў, у канцэртнай залі імя Чайкоўскага, у Крамлёўскім палацы зьездаў, у канцэртнай залі «Расея» — пералічваць можна бясконца.

«Ігар Лучанок — гэта гісторыя Беларусі, гэта гісторыя нашай беларускасьці. Дзякуючы ягоным цудоўным песьням нас адразу пачалі пазнаваць на абшарах усяго Саюзу. Дзякуючы яго песьням, беларускіх артыстаў заўсёды прымалі са шчырымі абдымкамі. І хоць мы ведалі, што ён цяжка хворы, здарылася нечаканае і непапраўнае. Паціху ўсе адыходзім...

Я нядаўна віншавала яго з 80-годзьдзем, і ён, як заўсёды, ня страчваючы пачуцьця гумару, стараўся мяне падтрымаць. Ён сапраўды пасьля сябе пакінуў такі прыгожы доўгі шлейф, такую добрую памяць, што ён будзе жыць доўга, пакуль будзе жыць Беларусь», — кажа Зінаіда Бандарэнка.

Уладзіслаў Місевіч: Лучанок валодаў вельмі тонкім пачуцьцём гумару

Уладзіслаў Місевіч, саліст ансаблю «Беларускія песьняры», прыгадвае вельмі тонкае пачуцьцё гумару Лучанка — пры ўсёй ягонай экстравагантнасьці, глыбіні характару, значнасьці, аўтарытэту.

«Яны з Уладзімерам Мулявіным былі ня толькі выдатным творчым дуэтам, але і двума абсалютна рознымі гумарыстамі. Вось завяршылі мы працу на песьняй „Зачарованая мая“ на верш Генадзя Бураўкіна, дзе Валодзя і нашы аранжыроўшчыкі значна ўмяшаліся ў арыгінал, напісаны Лучанком. Для нас гэта была рэч рэвалюцыйная. Паклікалі Лучанка на рэпэтыцыю ў філярмонію, ён сеў побач з гукарэжысэрам, прасьпявалі — цішыня.

Падышлі да Ігара — доўгая паўза, а мы чакаем рэакцыі, вядома ж, ухваленьня, захапленьня! Далікатна маўчыць Лучанок, першым не адважваецца сказаць, маўчыць Мулявін....

Потым Мулявін кажа: „Што, не падабаецца?“ Зноў паўза, усе засьмяяліся. Ігар без усялякай крыўды ўсё зразумеў, у гэтым ён увесь. І дагэтуль песьня выконваецца менавіта ў тым варыянце, у якім прапанаваў яму Мулявін», — расказаў Уладзіслаў Місевіч.

Прыгадаў ён яшчэ адзін выпадак — калі «Песьняры» рыхтаваліся ва Ўсясьветнага фэстывалю моладзі і студэнтаў у Бэрліне, да якога Лучанок адмыслова напісаў «дзяжурную» песьню «Мы идём по стране».

«Ён сам называў такі песьні „дацкімі“, напісанымі на замову. Песьню-марш мы першы раз павінны былі выканаць на самым пачатку вялікага канцэрту на стадыёне ў Менску. Мы топчамся, шэпчамся, Ігар разумее, што ня хочам сьпяваць, падыходзіць да мяне як завадатара гэтага нэгатыўнага абмеркаваньня і кажа: „Ну што, зьмей, пойдзем па краіне?“ І мы пайшлі на поле, а потым і па Бэрліне пачалі хадзіць з гэтай песьняй. І тут Ігар сваім гумарам паставіў мяне на месца».

Леанід Дранько-Майсюк: Сваім талентам ён наблізіў вершы беларускіх паэтаў да тых, хто нават ня чуў пра Беларусь

Паэт Леанід Дранько-Майсюк перакананы, што самае цудоўнае ў сьвеце гукаў — гэта мэлёдыя.

«Стварыць мэлёдыю — гэта насамрэч вялікі дар, і сапраўды Бог павінен пацалаваць музыку, каб ён авалодаў такім мастацтвам. Ігар Лучанок умеў ствараць мэлёдыі і сам казаў пра гэта: „Бог даў мне мэлёдыю“. А Беларусі Бог даў Ігара Лучанка назаўсёды.

Фатограф Яўген Коктыш прэзэнтуе фотагалерэю выбітных мастакоў. Мастак Мікола Купава і кампазытар Ігар Лучанок

Для беларускай культуры, для беларускай паэзіі ён стварыў самае галоўнае: сваёй музыкай, сваім талентам наблізіў вершы самых лепшых паэтаў для аматараў паэзіі, якія жылі далёка за межамі Беларусі. І дзякуючы менавіта музыцы, выдатным мэлёдыям Ігара Лучанка да людзей, якія нават ня чулі пра Беларусь, дайшло слова Янкі Купалы, Якуба Коласа, Максіма Багдановіча, Паўлюка Труса, Алеся Ставера, Генадзя Бураўкіна, іншых выдатных паэтаў.

Я вельмі шкадую, што краіна страціла такога выбітнага творцу. Выказваю шчырыя спачуваньні ягонай жонцы Аляксандры Рыгораўне, дачцэ Сьвятлане, сыну Андрэю», — кажа Леанід Дранько-Майсюк.

Валеры Дайнэка: «Ён быў наіўным і шчырым, як дзіця, у яго была сьветлая душа»

Саліст «Песьняроў» Валеры Дайнэка спадзяваўся, што і на гэты раз, як і раней, Ігар Лучанок выкараскаецца з хваробы.

«Ён заўсёды быў наіўным і шчырым, як дзіця, у яго была такая сьветлая душа, у маёй памяці засталася вось гэтая „дзяцінскасьць“ Ігара Міхайлавіча. Я думаю, што геніі — незвычайныя людзі, камусьці яны могуць паказацца дзіўнаватымі, але гэта сьведчыць пра зусім іншае — яго чалавечнасьць і дабрыню.

Лучанок пакінуў вялікую спадчыну, многае засталося яшчэ незапатрабаваным, мы ведаем далёка ня ўсе, што ён стварыў. Я спадзяюся, хтосьці возьмецца за вывучэньне яго спадчыны і зробіць анталёгію яго твораў», — падсумаваў Валер Дайнэка.

Разьвітаньне з Ігарам Лучанком адбудзецца 14 лістапада з 11.00 да 14.00 у Цэнтральным доме афіцэраў у Менску. У той жа дзень яго пахаваюць на Усходніх (Маскоўскіх) могілках сталіцы, паведаміў БелаПАН сябра кампазытара, заслужаны артыст Беларусі Ўладзімер Правалінскі.