У нас ёсць сіла, здольная Айчыну ўратаваць, абараніць.
Не так шмат засталося ў мяне шляху зямнога, каб траціць яго на бег трусцой. Таму пакінуў я апазіцыйную мітусню і паехаў у Швецыю, каб у спакоі давесці да ладу сваю літаратурную гаспадарку, дапісаць недапісанае. Але...
Але ёсць клопат большы за ўсе мае літаратурныя клопаты: Беларусь. І немагчыма ў Швецыі пісаць раманы, ведаючы, што у Маскве могуць падпісаць дакумент, паводле якога ў цябе можа не стаць Айчыны.
Можна, вядома, напісаць раман пра тое, як Айчына знікае, – гэта вялікі сюжэт. Але ён апошні. Болей пісаць не будзе для каго.
Таму я зноў тут.
У Вільні на пахаванні герояў паўстання 1863 года мне здалося, што ў нас ёсць сіла, здольная Айчыну ўратаваць, абараніць. Гэта «Вякамі палены, карчоны, Скрываўлены, ды не знішчоны, Паўсталы з-пад зямлі Народ!»
Спадзяюся, 7 снежня на Плошчы гэтая сіла выявіць сябе напоўніцу!
І расступілася зямля...
І выйшаў першы: «Гэта я», –
Сказаў ён. І за ім паўсталі
Усе, што пад зямлёю спалі.
«Так. Гэта я», – сказаў другі...
І ўсе яны ўзнялі сцягі,
І з несатлелымі сцягамі,
Хто ўперадзе, хто ўслед за намі
Пакрочылі –
а пасярод –
Вякамі палены, карчоны,
Скрываўлены, ды не знішчоны,
Паўсталы з-пад зямлі
Народ!