Як рэвалюцыя падштурхнула разьвіцьцё беларускага YouTube.
Улетку і ўвосень 2020 году ў Беларусі зьявілася адразу некалькі папулярных ютуб-каналаў, скіраваных менавіта на беларусаў.
Аўтар ютуб-каналу «Жизнь-маліна» Мікіта Мелказёраў, расказаў «Радыё Свабода» пра свае праекты. А таксама пра тое, чаму YouTube цяпер зацікавіў беларусаў і што будзе зь ім далей.
«Беларусь — краіна незанятых нішаў»
Мікіта Мелказёраў шмат гадоў адпрацаваў журналістам. Спачатку — спартовым у Goals.by (цяпер «Трыбуна». — РС), пасьля пісаў на розныя тэмы для Onliner. Летам 2020 году Мелказёраў зьявіўся ў YouTube з фарматам інтэрвію з «дурнымі пытаньнямі». Першы выпуск, з футбалістам БАТЭ Сяргеем Драгуном, назьбіраў сьціплыя 45 тысяч праглядаў. Праз тры месяцы размова з палітолягам Арцёмам Шрайбманам мела ўжо амаль 540 тысяч.
«Папраўдзе, пачынаў я яшчэ ў 2019 годзе, здаецца, — расказвае Мелказёраў. — З букмэкерамі мы рабілі выключна спартовы кантэнт. Гэта такая спроба пяра была, ня самая пасьпяховая. Хаця стартавалі мы тады з 70 тысяч праглядаў. Мне здавалася, што ўсё так заўсёды і будзе. Тады мне даводзілася рабіць усё самому. Хлопцам (букмэкерам. — РС) хацелася, каб было па два выпускі на месяц. І так было па графіку. А мне хацелася па-журналісцку хутка працаваць. Каб калі адбылося звальненьне трэнэра БАТЭ Аляксея Багі, то выпуск быў бы адным зь першых. А мы выходзілі сёмымі ў выніку з гэтай тэмай».
У выніку Мелказёраў з букмэкерамі разышоўся і празь нейкі час пачаў рабіць «Маліну». Блогер расказвае, што інтэрвію былі ягонай асноўнай спэцыялізацыяй яшчэ на Goals.by.
«Беларусь — гэта краіна незанятых нішаў, — кажа Мікіта. — У нас ёсьць вельмі папулярныя каналы, якія ўзьляцелі за кошт расейскай, украінскай і казаскай аўдыторыі. А мы цяпер займаемся нейкай піянэрыяй. І ўсё склалася так, што атрымалася. На нашым канале вельмі вялікая беларуская частка аўдыторыі. Сьвежую статыстыку не глядзеў яшчэ, але быў пэрыяд, калі 90% аўдыторыі былі беларусы. Таму тут вельмі важны момант. Я чытаў кнігу пра стварэньне Airbnb. Там гаварылася, што праект зь місіяй заўсёды больш жывучы, чым праект безь яе, які толькі пра грошы».
«Тры гады таму мне гаварылі, што няма сэнсу працаваць на Беларусь»
Мікіта Мелказёраў расказвае, што праз сваю беларусацэнтрычнасьць нават адмовіўся рабіць выпуск з мэгапапулярным расейскім гуртом «Каста». Тлумачыць гэта тым, што ў беларускай прасторы «Каста» зьяўляецца эпізадычна, таму, нягледзячы на цікавасьць прапановы, ад яе давялося адмовіцца.
«Наш канал — гэта вельмі беларуская гісторыя, і яна пра беларусаў, — кажа блогер. — Каб людзі разумелі, што ў краіне шмат вельмі крутых людзей. Культурна мы закладнікі расейскамоўнага асяродзьдзя. Расейскамоўнасьць фармуе сытуацыю, калі блогерам прасьцей выходзіць на такую ж расейскамоўную аўдыторыю за межамі Беларусі. У Беларусі ты калі назьбіраеш 100 тысяч праглядаў, то гэта будзе нейкі ваў-эфэкт. А можна ж на Расею і Ўкраіну працаваць. У мяне таксама бывае такое: а чым я ўвогуле займаюся? Але з другога боку, гэта цікава, гэта ніша. Мне тры гады таму гаварылі, што няма ніякага сэнсу рабіць на Беларусь такі фармат, як інтэрвію на ютубе. Сёньня я разумею, што ёсьць сэнс».
«Беларусам сёньня цікавыя найперш беларусы»
Па словах Мелказёрава, чалавек заўсёды будзе цікавы, а беларусам сёньня цікавыя найперш беларусы. На ўздым папулярнасьці беларускіх каналаў, па словах блогера, таксама паўплывалі падзеі лета і восені 2020 году.
«Самапавага ў беларусаў вырасла, — кажа Мікіта. — Адпаведна павага да іншых вырасла таксама. Ёсьць параўнаньне з Украінай пасьля Майдану. Натуральна, такой бізнэс-гісторыі ня здарыцца, бо ў нас няма такіх магутных капіталаў прыватных. Але цікавасьць да свайго цяпер ёсьць. І яна дала штуршок вялікай колькасьці ютуб-каналаў. Людзям было цікава, як іншыя інтэрпрэтуюць падзеі, якія адбываюцца проста цяпер».
Самыя папулярныя выпускі на канале Мікіты на гэты момант — гутаркі са Шрайбманам (536 тысяч праглядаў) і Чалым (397 тысяч). Мелказёраў прызнаецца, што амаль паўмільёна праглядаў гадзіннай размовы са спакойным і разважлівым палітолягам, які ня робіць рэзкіх ацэнак, сталі сюрпрызам нават для яго.
«Шрайбман у мяне на канале быў адным зь першых, хто зусім не пра спорт, — гаворыць Мікіта Мелказёраў. — Ён стаў статыстычнай анамаліяй на канале. Гэта супадзеньне па моманце, і гэта овэрпэрформанс, безумоўна. Тут шмат што сышлося. Арцём вельмі разумны хлопец, даволі папулярны, і яго чакаюць на ютубе. Плюс, я так разумею, быў адпаведны момант. І фармат „дурных пытаньняў“ працуе вельмі добра. Бо ўсе нешта чулі, але хочуць меркаваньне ад разумнага хлопца, які скажа, што ўсё будзе добра».
Зьяўленьне Сяргея Чалага на YouTube (першы выпуск на канале ЧалыLive выйшаў 13 лютага. У сярэднім 2-гадзінныя аналітычныя прамовы экспэрта зьбіраюць больш за 200 тысяч праглядаў. — РС) Мікіта Мелказёраў называе галоўным дэбютам сэзону. Ён кажа, што мала хто зможа гэта перасягнуць. Хоць свой выпуск з аналітыкам блогер называе ня самым удалым празь вялікую колькасьць самацытаваньня і гаворыць, што пасьлядоўнікі «чалінізму» былі ім расчараваныя.
Што будзе далей з каналам «Жизнь-малина», Мікіта ня ведае. Кажа, што вельмі проста ставіцца да сваёй дзейнасьці на YouTube.
«Невядома, якія законы будуць далей у Беларусі прынятыя, як будуць разьвівацца падзеі, — кажа блогер. — Мне проста хочацца рабіць штосьці цікавае і якаснае. Я нават працай гэта не магу назваць. Зразумела, калі ў краіне пачнецца нейкая адліга, то можна будзе нешта плянаваць. Пакуль жа плянаў няма ніякіх. Проста рухаемся крок за крокам, атрымліваючы задавальненьне ад працэсу і яго вынікаў».